اشاره: بدون تردید مردم برای سامان دادن به شؤون مادی و معنوی خود نیاز به رهبر شایسته دارند, و سامان یافتن جامعه بستگی کامل به روابط محکم و حسنه بین مردم و رهبر دارد. در اسلام از این رو از رهبر و مردم, به امام و مأموم تعبیر می شود که یکی پیشرو و دیگری پیرو, یکی ریشه و دیگری درخت آن ریشه است, باید بین این دو رابطه محکم برقرار باشد, و آن درخت از آن ریشه دائماً تغذیه کند, وگرنه با قطع ریشه, درخت نابود خواهد شد.
در بینش تشیع, ولی فقیه جانشین امام معصوم است, و هنگامی ولی فقیه می تواند جامعه را به سوی تکامل همه جانبه سوق دهد که از پشتیبانی محکم مردمی برخوردار باشد, و رابطه او با امت به قدری استوار باشد که به پیوند معنوی عمیق, و رابطه عارفانه و عاشقانه تبدیل شود.
اطاعت محکم و عمیق از رهبر نشانه چنین پیوندی است که بدون آن, ولایت فقیه برقرار نمی شود و حکومت او در مقام اجرا و توسعه در ابعاد گوناگون, درمانده خواهد شد. این مسأله در زندگی پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ از مسایل اصلی بود, هر جا که رابطه متقابل بین آن ها و امت محکم و استوار بود, به اهداف خود می رسیدند, وگرنه در ظاهر شکست می خوردند. در این راستا ایمان و عشق و شناخت, نقش اساسی را در استحکام این پیوند دارد. بر همین اساس خداوند در قرآن می فرماید:
«یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم؛ [1] ای کسانی که ایمان آورده اید, اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر خدا و صاحبان امر (امامان و نایبان آن ها) را».